NDAP
- Start /
- Wydarzenia
Wydarzenia
Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych zaprasza do udziału w konferencji „Od opracowania do retrokonwersji – współczesne wyzwania dla opisu archiwalnego”, która odbędzie się w dniach 6-7 grudnia 2018 r. w siedzibie NDAP w Warszawie.
W rozumieniu polskiej metodyki opis archiwalny to część opracowania, w której archiwista wprowadza opisy materiałów archiwalnych do stosownych narzędzi (kiedyś kart inwentarzowych, dziś systemu informatycznego) albo sporządza opisy wybranych poziomów w zgodzie z wybranym standardem opisu archiwalnego. W tym drugim rozumieniu opis to trochę szerszy zakres czynności obejmujący inwentaryzację, opracowanie wstępu, opracowanie karty zespołu oraz ewentualne opracowanie innych pomocy. Opis archiwalny definiowany jest również jako ostateczny produkt opracowania, czyli wytworzone i gotowe do użycia pomoce archiwalne. Opis ma więc dwa znaczenia:
1. Czynność tworzenia opisu archiwalnego (stanowiąca część opracowania albo pojmowana jako synonim tegoż)
2. Zestaw metadanych opisujących obiekt (np.: dokument, jednostkę, zespół).
W obu przypadkach opis jest elementem opracowania archiwalnego albo jako jego część albo jako produkt finalny. Tak rozumiany opis archiwalny powstaje w efekcie, czasem długotrwałego i czasem mozolnego, procesu opracowania. Wydaje się jednak, że w ostatnich latach opis archiwalny uniezależnia się od procesu opracowania i traktowany bywa jako niezależny byt. Być może jest to wpływ zachodniej praktyki archiwalnej, w której z pewnym trudem udaje się znaleźć odpowiedniki dla polskiej definicji opracowania, a być może efekt prac prowadzonych w archiwach państwowych począwszy od uproszczonego opracowania a skończywszy na retrokonwersji pomocy papierowych.
Rozumiany tak czy inaczej opis archiwalny powinien być jednak nade wszystko postrzegany jako zestaw metadanych stanowiący klucz do zawartości samych archiwaliów. Jeśli opis archiwalny w sposób pełny i wyczerpujący realizuje zadanie przeprowadzenia użytkownika przez komplikacje strukturalno-organizacyjne podmiotu, który wytworzył dokumentację oraz przez gąszcz elementów informacyjnych wprost do poszukiwanej informacji wówczas należy uznać, że opis archiwalny spełnia swoje zadania.
Coraz więcej elementów opisu archiwalnego powstaje współcześnie u samego twórcy dokumentacji i coraz częściej pozostają one bez zmian na kolejnych etapach funkcjonowania dokumentacji już w archiwach. Wynika to zarówno z coraz lepszego funkcjonowania kancelarii, stosowanych w nich narzędzi teleinformatycznych, jak i masowości dokumentacji współczesnej, której nie sposób w realnym czasie wyposażyć w elementy opisu wytworzone wtórnie w archiwum. Sprawę komplikuje dodatkowo aspekt dostępności informacji o archiwaliach i rosnącego w związku z tym popytu na tego rodzaju dane. Użytkownik wymaga więc nie tylko informacji dostępnej, ale informacji oferującej dużą głębię i – co więcej – informacji dostępnej szybko.
Palącą kwestią staje się namysł nad kształtowaniem działalności archiwów w zakresie opracowania, czy opisu archiwalnego. Namysł, który wiązać powinien zadania archiwów z ich otoczeniem jakim są: z jednej strony wytwórcy dokumentacji, a z drugiej użytkownicy zasobu archiwalnego.
Planowana konferencja skupiać się będzie na następujących kwestiach:
1. Struktura opisu archiwalnego – ewolucja standardów opisu, praktyczne zastosowanie standardów opisu, struktura opisu a struktura zasobu, standardy a technologie, narodowe czy międzynarodowe standardy, potrzeba narodowego standardu opisu.
2. Opis archiwalny a potrzeby użytkowników - oczekiwania użytkowników wobec informacji archiwalnej, rola użytkowników w tworzeniu informacji archiwalnej, crowdsourcing, reuse informacji archiwalnej.
3. Opracowanie dokumentacji elektronicznej - metody opracowania i opisu dokumentacji w postaci elektronicznej: akta spraw, strony www, spuścizny, dokumentacja zgromadzona poza systemami zarządzania dokumentacją.
4. Opracowanie zasobu archiwalnego - strategia opracowania w archiwach państwowych, opracowanie a masowość dokumentacji współczesnej, rola opracowania w tworzeniu opisów archiwalnych.
Do udziału w konferencji zapraszamy archiwistów, zarządców dokumentacji, historyków, użytkowników archiwów, jak również przedstawicieli innych dyscyplin naukowych, którzy mogą podzielić się refleksjami dotyczącymi interesujących ich zagadnień. Mamy nadzieję, że wystąpienia staną się pretekstem do wytyczenia nowych kierunków badawczych w zakresie opisu archiwalnego, a także przyczynią się do sformułowania propozycji metodycznych w tym zakresie.
Propozycje tematów wystąpień należy nadsyłać do dnia 28 września 2018 r.na załączonym formularzu zgłoszeniowym, wraz z załączonym abstraktem wystąpienia o objętości nieprzekraczającej 2000 znaków, na adres Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..
>>>Pobierz formularz zgłoszeniowy
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru referatów. Czas przewidziany na wygłoszenie referatu to 25 minut. Planowana jest recenzowana publikacja pokonferencyjna. Udział w konferencji jest bezpłatny.
„Od Unii do Unii. Polskie wizje jednoczenia Europy”
wystawa z okazji 5. rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej
Zdjęcia z otwarcia wystawy
fot. Karol Zgliński (AGAD)
fot. Andrzej Makola
Unia Lubelska
Popisana w Lublinie 1 VII 1569 r. Unia była kompromisem pomiędzy interesami równorzędnych partnerów – Korony Polskiej oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Rzeczpospolita miała odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i tylko raz koronowanego w Krakowie; wspólny sejm – walny – obradujący w Warszawie, gdzie posłowie litewscy w liczbie 48 zasiadali obok 114 posłów koronnych, i senat (113 senatorów polskich i 27 litewskich), wspólną obronę, politykę zagraniczną i monetę (lecz z odrębnymi stemplami – na Litwie herb Pogoń). Zabezpieczono odrębność Litwy przez zachowanie tytułów, dostojeństw i urzędów centralnych przy zagwarantowaniu równości Wielkiego Księstwa wobec Korony. Zadbano też o to, aby nie miały na Litwie zastosowania żadne koronne postanowienia, co do rewizji nadań królewskich.
Konstytucja dla Europy
Konstytucja Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego, powstała w 30 IV 1831 r., uznawana jest przez historyków za jeden z archetypów współczesnych organizacji, takich jak ONZ czy Parlament Europejski. Zawiera 77 paragrafów – myśli pokojowego przymierza między wolnymi narodami. Podstawą praw, tak narodowych jak i europejskich miały być „prawa natury, czyli boskie”. Prawa narodowe miał stanowić sejm, prawa europejskie – kongres, złożony z przedstawicieli wszystkich narodów, wybranych przez sejmy narodowe. Przedmiotem opieki praw narodowych miało być „życie, wolność i własność każdego członka narodu”, praw europejskich – „byt, niepodległość i własność każdego narodu”. Projekt Konstytucji gwarantował każdej osobie wolność osobistą, wolność słowa i druku, całkowitą tolerancję religijną oraz zniesienie kary śmierci. Naczelnym zadaniem władz, według zamysłu autora, powinna być troska o właściwe wychowanie i wykształcenie obywateli, tak by mogli rozwijać swoje różnorodne uzdolnienia. Osiągnięcie tych celów zależy od właściwej obsady stanowisk rządowych i kierowniczych, dlatego też osoby sprawujące najwyższe stanowiska powinny odznaczać się nie tylko wybitnymi zasługami i znajomością praw, ale również zaletami umysłu i cnotą, a w swym postępowaniu kierować się zasadą „miłości w narodzie”.
Traktat Akcesyjny
Popisany 16 kwietnia 2003 r. w Atenach dokument, liczący blisko 5 tys. stron, określa warunki przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Na jego mocy z dniem 1 maja 2004 r. dziesięć nowych państw, w tym również Polska, przystąpiło do struktur unijnych. W imieniu Rzeczpospolitej Polskiej Traktat podpisali: Prezes Rady Ministrów Leszek Miller, Minister Spraw Zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz oraz Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Danuta Hűbner. Traktat zawiera m. in.: opis praw i obowiązków nowych członków Unii, zasady poszerzenia organów UE o przedstawicieli nowych państw i nowe zasady funkcjonowania tych organów, szczegółową charakterystykę ustaleń z toku negocjacji dotyczący życia społeczno-gospodarczego, wykaz aktów prawnych obejmujących nowe kraje członkowskie, deklaracje członków UE dotyczące Jednej Europy i Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, deklaracje Komisji Europejskich, opisy procedur decyzyjnych.
Fragment Wstępu do Katalogu wystawy
(...) Można by postawić pytanie co łączy te trzy wydarzenia? Dlaczego w 5. rocznicę akcesji Polski do Unii Europejskiej, poza traktatem akcesyjnym, eksponujemy dwa inne dokumenty?
Pozornie wydaje się, że te trzy dokumenty mówią o wydarzeniach niemających ze sobą nic wspólnego, które ponadto dzieli znaczna odległość w czasie. Jeżeli jednak bliżej zapoznamy się z przebiegiem wydarzeń, które doprowadziły do unii polsko-litewskiej i akcesji Polski do Unii Europejskiej, odnajdziemy wiele podobieństw. Jedno i drugie wydarzenie poprzedziły długie i trudne rokowania, nie w pełni wolne od dramatycznych momentów. I w XVI i w XXI wieku nie zabrakło przeciwników unii. W obu przypadkach wystąpiła konieczność dostosowania prawa, ale zagwarantowano też poszanowanie dla odrębności.
Jest wreszcie jeden, szczególny element wspólny, który łączy to, co wydarzyło się w roku 1569, 1831 oraz 2004, i którego nie sposób przecenić. Zygmuntowi Augustowi, Wojciechowi Bogumiłowi Jastrzębowskiemu i tym, którzy zabiegali o włączenie Polski do Unii Europejskiej przyświecała ta sama myśl – troska o zabezpieczenie państwa przed zagrożeniem zewnętrznym. W czasach Jastrzębowskiego tego państwa nie było na mapach Europy, ale była nadzieja na jego odrodzenie i przekonanie, że nie można dopuścić do sytuacji, w której Polska ponownie będzie osamotniona wobec agresji sąsiadów. W 2004 roku u zwolenników akcesji do Unii żywa była pamięć beznadziejnej, samotnej walki w 1939 roku i pozostawienia Polski za „żelazną kurtyną” po zakończeniu II wojny światowej. (...)
Sławomir Radoń
Naczelny Dyrektor
Archiwów Państwowych
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Początki instytucji sięgają 1919 r., ale jako Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych została powołana w 1951 r. w celu zarządzania siecią archiwów. Od 1983 r. jest centralnym organem administracji rządowej. W ramach kształtowania narodowego zasobu archiwalnego określa normy i zasady postępowania z materiałami archiwalnymi, prowadzi ewidencje materiałów archiwalnych przechowywanych w archiwach państwowych oraz politykę rewindykacyjną. Współpracuje również z instytucjami zagranicznymi oraz ośrodkami polonijnymi.
ul. Rakowiecka 2D
02-517 Warszawa
telefon (22) 56-54-600
archiwalna.archiwa.gov.pl
Archiwum Główne Akt Dawnych
Jest najstarszym publicznym archiwum polskim. Powołane zostało w 1808 r. pod nazwą: Archiwum Ogólne Krajowe, a jako Archiwum Główne Akt Dawnych funkcjonuje od 1918 r. Archiwum posiada dokumenty od XII w. do I w.ś. Zasób obejmuje akta władz polskich i zaborczych, urzędów, instytucji naczelnych i centralnych oraz prowincjonalnych, a także archiwa rodzin i osób z terenów dawnej Rzeczypospolitej (Korony i Litwy), tzw. Prus Południowych i Nowowschodnich (zabór pruski), Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, a także części Galicji (zabór austriacki).
ul. Długa 7
00-263 Warszawa
telefon (22) 831-54-91
www.agad.archiwalna.archiwa.gov.pl
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Archiwum Państwowe m.st. Warszawy i Narodowe Centrum Kultury zapraszają na wystawę zorganizowaną w 90. rocznicę bitwy warszawskiej pt. „I Warszawa nie zawiodła”. Wystawa będzie czynna od 12 do 25 sierpnia w Galerii Plenerowej Stołecznej Estrady w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu (róg ul. Traugutta). Ekspozycja, prezentując najważniejsze wydarzenia wojny z Rosją bolszewicką oraz wysiłek całego narodu w walce o niepodległość Polski w latach 1919-1920, skupia się na ukazaniu znaczenia Warszawy i jej mieszkańców w obronie kraju. Na wystawie zostaną także pokazane wybrane, dotąd niepublikowane dokumenty i fotografie uczestników bitwy warszawskiej przekazane Archiwum Państwowemu m.st. Warszawy przez mieszkańców Warszawy i Mazowsza. Więcej o wystawie: www.warszawa.ap.gov.pl/iwarszawaniezawiodla.html Archiwum Państwowe m.st. Warszawy przygotowało również ekspozycję on-line pamiątek przekazanych Archiwum przez mieszkańców Warszawy i Mazowsza w 90. rocznicę bitwy warszawskiej: http://www.warszawa.ap.gov.pl//bitwawarszawskadary.html
Część przekazanych dokumentów zostanie zaprezentowana na wystawie „I Warszawa nie zawiodła”.
