Digitalizacja
Digitalizacja zasobu archiwalnego prowadzona przez archiwa państwowe uwzględnia oczekiwania różnych grup użytkowników: historyków, nauczycieli, uczniów i studentów, osób poszukujących informacji w celach urzędowych, a także hobbystycznie zajmujących się badaniem historii Polski, dziejów swojej rodziny czy miejscowości.
Procesowi digitalizacji poddawane są w szczególności księgi metrykalne i akty stanu cywilnego (stwierdzające fakt urodzin, zawarcia małżeństwa, zgonu), dokumenty podmiotów administracji publicznej, archiwa rodzinno-majątkowe. Dokumenty te stanowią bogate źródło informacji na temat historii Polski w różnorodnych aspektach: społeczno-kulturowym, politycznym, gospodarczym oraz wymiarach: międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym.
W latach 2012-2017 archiwa państwowe prowadziły prace nad digitalizacją zasobu - we własnym zakresie, wykorzystując infrastrukturę do digitalizacji będącą w ich dyspozycji oraz w formie usługi zamawianej u zewnętrznego wykonawcy - w ramach:
- Programu digitalizacji materiałów archiwalnych z zasobu archiwów polskich i zagranicznych, opracowanego w 2012 r. przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych oraz Projektu digitalizacji z dodatkowych środków przekazanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowegoza pośrednictwem Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych,
- Wieloletniego Programu Rządowego KULTURA+ Priorytet Digitalizacja, prowadzonego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
a także we współpracy z muzeami, bibliotekami i organizacjami społecznymi.
W latach 2012-2017 archiwa państwowe wykonały ponad 72 mln cyfrowych kopii dokumentów archiwalnych.
Tylko w 2017 r. powstało ponad 9,1 mln cyfrowych kopii materiałów archiwalnych.
W ramach Programu digitalizacji materiałów archiwalnych z zasobu archiwów polskich i zagranicznych 26 archiwów państwowych otrzymało środki na sfinansowanie wykonania kopii cyfrowych przez usługodawców zewnętrznych. Łącznie na ten cel przeznaczono ponad 1,2 mln zł. W wyniku uczestnictwa w programie archiwa państwowe uzyskały ponad 1,3 mln skanów z ponad 87 tys. j.a.
W ramach Projektu digitalizacji z dodatkowych środków przekazanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 25 archiwów otrzymało środki na sfinansowanie wykonania kopii cyfrowych przez usługodawców zewnętrznych. Łącznie na ten cel przeznaczono ponad 900 tys. zł. W wyniku uczestnictwa w projekcie archiwa państwowe wykonały prawie 900 tys. kopii cyfrowych z ponad 13 tys. j.a. Dodatkowo Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim oraz Archiwum Państwowe we Wrocławiu pozyskały cyfrowe kopie ponad 708 godzin nagrań dźwiękowych oraz ponad 742 godzin filmów.
W wyniku digitalizacji prowadzonej w ramach działań własnych, w tym w funkcjonujących w archiwach państwowych pracowniach digitalizacyjnych, a także we współpracy ze środowiskami genealogicznymi oraz na podstawie umów z podmiotami (muzeami, stowarzyszeniami) cyfrowy zasób archiwów państwowych zwiększył się o prawie 6,9 mln kopii cyfrowych, z których ponad 4,4 mln zostało wykonanych w pracowniach digitalizacyjnych. Dodatkowo archiwa państwowe wykonały ponad 368 godzin cyfrowych kopii dokumentów dźwiękowych i filmowych. Łącznie kopiowaniu poddano ponad 118 tys. j.a.
Pracownia digitalizacji w Archiwum Państwowym w Zielonej Górze
DOKUMENTY DOSTĘPNE ON-LINE
Zdigitalizowane zbiory archiwów państwowych są sukcesywnie zamieszczane w Internecie. Obecnie dostępne są: w serwisie szukajwarchiwach.gov.pl, którym administruje Narodowe Archiwum Cyfrowe i który docelowo prezentować ma zasoby wszystkich archiwów państwowych na prowadzonych przez nie stronach internetowych oraz na stronach instytucji z nimi współpracującymi.
Oprócz aktów stanu cywilnego i ksiąg metrykalnych z tysięcy miejscowości w Polsce oraz ewidencji mieszkańców (m.in. Krakowa, Poznania i Łodzi) czy archiwów rodowych, które stanowią cenne źródło informacji do badań nad historią rodzinną, w serwisie można zapoznać się m.in. z aktami miast, dokumentami Rządu RP na uchodźstwie, Biura Odbudowy Stolicy, Rozgłośni Polskiej „Radia Wolna Europa”, dotyczącymi hitlerowskich obozów koncentracyjnych i łódzkiego getta. W serwisie znajdują się także dokumenty rodziny Zamoyskich z lat 1800-1942 pochodzące ze zbiorów Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, akta przedwojennych poselstw polskich z zasobu Archiwum Instytutu Hoovera oraz archiwalia z terenów parafii ormiańsko-katolickich na Kresach Wschodnich z zasobu Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich.
Założeniem serwisu szukajwarchiwach.pl jest jego pełna dostępność i otwartość; korzystanie z niego jest bezpłatne i nie wymaga logowania. Kopie dokumentów, o ile nie zastrzeżono inaczej w opisach lub na samych kopiach cyfrowych, mogą być
w dowolny sposób wykorzystywane.
Cyfrowe kopie materiałów archiwalnych z zasobu archiwów państwowych dostępne są także na stronach internetowych:
archiwów państwowych:
Archiwum Głównego Akt Dawnych (kopie cyfrowe akt Metryki Koronnej, Rady Stanu Królestwa Polskiego, Centralnych Władz Wyznaniowych Królestwa Polskiego oraz kopie cyfrowe akt metrykalnych tzw. zabużańskich z lat 1590-1911, powstałych na terenach położonych na wschód od dzisiejszej granicy Polski)
Archiwum Państwowego w Olsztynie (kopie cyfrowe akt stanu cywilnego i instytucji wyznaniowych, komitetów gminnych PZPR)
Archiwum Państwowego w Przemyślu (kopie cyfrowe akt stanu cywilnego, archiwum Biskupstwa Greckokatolickiego w Przemyślu)
Archiwum Państwowego w Szczecinie (kopie akt oddziałów powiatowych państwowych urzędów repatriacyjnych oraz sądów obwodowych)
Narodowego Archiwum Cyfrowego - ponad 200 tys. fotografii ukazujących życie społeczne, polityczne, gospodarcze i kulturalne od początku XX w. po czasy współczesne: www.audiovis.nac.gov.pl
a także:
· www.genealogiawarchiwach.pl - źródła genealogiczne mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego
· www.archiwaprzelomu.pl
· www.genealodzy.pl
· www.mbc.malopolska.pl
· www.mtg-malopolska.org.pl
· www.pbc.biaman.pl/dlibra
· www.sbc.org.pl
· www.warszawa1939.pl
· www.wbc.poznan.pl
Czytaj także:
Dokumenty do badań nad historią przodków w internecie
Badania genealogiczne stanowią obecnie najczęstszy cel poszukiwań prowadzonych w archiwach państwowych, przed naukowym, własnościowym i socjalnym. Jak pokazują statystyki uwzględniające obszary badawcze i zainteresowania użytkowników zbiorów archiwalnych, liczba osób zarówno w kraju, jak i zza granicy, chcących poznać historię swoich przodków, systematycznie rośnie. Z tego względu archiwa w pierwszej kolejności digitalizują i udostępniają w Internecie księgi metrykalne i akty stanu cywilnego, tworzą również indeksy ułatwiające odszukanie danego dokumentu. Więcej
