Zapobieganie skutkom katastrof i ratowanie archiwaliów
Jednym z najważniejszych elementów przygotowania na wypadek katastrofy są szkolenia pracowników archiwum.
W 2010 roku w Archiwum Państwowym w Katowicach odbyły się międzynarodowe warsztaty „Ratownictwo i przygotowanie na wypadek katastrofy w archiwum”
- Prezentacja na temat warsztatów “Ratownictwo archiwaliów – Katowice 2010” (pdf)
-
Słownik polsko-angielsko-czesko-niemiecki terminów związanych ratowaniem archiwaliów oraz przygotowaniami na wypadek katastrofy (Four languages (Polish-English-Czech-German) ditionary of terms related to disaster managment) (pdf)
FILM „RESCUERS OF ARCHIVAL MATERIAL”(167 MB)
Program warsztatów obejmował zarówno ćwiczenia praktyczne jak wykłady specjalistów z dziedziny konserwacji archiwaliów. Uczestnicy wysłuchali też relacji osób które doświadczyły katastrofy w archiwum.
Zapraszamy do zapoznania się z prezentacjami wykładowców:
Prezentujemy też sposób przeprowadzenia ćwiczeń praktycznych:
-
ĆWICZENIE NR 1
Celem ćwiczenia jest przygotowanie uczestników akcji ratowniczej do prowadzenia ewakuacji i selekcjonowania wynoszonych z zalanego magazynu archiwaliów.
Uczestnicy podzieleni na małe zespoły musza uzgodnić i przeprowadzić ewakuację archiwaliów znajdujących się na jednym regale. Archiwalia na regale są suche , wilgotne i mokre. Uczestnicy powinni je podzielić na trzy grupy i przenieść odpowiednio zabezpieczone do trzech lokalizacji gdzie archiwalia będą monitorowane , suszone i zamrażane. Uczestnicy powinni zastosować wybrany przez siebie sposób rejestrowania i dokumentowania które jednostki archiwalne transportowane są do jakiej lokalizacji. Dodatkowo ćwiczą sposoby przenoszenia mokrego materiału oraz metody suszenia wilgotnych materiałów i pakowania mokrych archiwaliów przeznaczonych do zamrażania. Ćwiczą też komunikację w małej grupie oraz uczą się zastosowania w praktyce informacji pozyskanych podczas wykładów. Doświadczają jak bardzo męczące jest transportowanie mokrych archiwaliów.
Po zakończeniu ćwiczeń prowadzący i zaproszeni eksperci omawiają przebieg ćwiczenia, odpowiadają na pytania i proponują rozwiązania.
FILM 1 (45 MB)
-
ĆWICZENIE NR 2
Ćwiczenie ma na celu przygotowanie uczestników do organizowania akcji ratowniczej.
Przed przystąpieniem do ćwiczenia moderator przydziela uczestnikom role które będą wypełniać podczas treningu. W grupie jest zatem: szef akcji ratowniczej, konserwator, osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i ochronę, osoba odpowiedzialna za dostarczanie ratownikom materiałów, jest też histeryczny archiwista, archiwista który „wszystko wie lepiej”, natarczywy dziennikarz, wolontariusze i pracownicy. Prowadzący ćwiczenie przyznaje też role złodzieja archiwaliów i zaniepokojonego obywatela dwóm osobom z poza grupy uczestników szkolenia. Ćwiczenie jest symulacją sytuacji do której może dojść podczas prowadzenia ewakuacji.
Moderator opisuje sytuację w której znajdą się uczestnicy „akcji ratunkowej” – pozwala to wczuć im się w role kiedy zostaną zaprowadzeni na „miejsce katastrofy” gdzie czeka na nich sterta pokrytych szlamem, zalanych przez powódź archiwaliów. Grupa musi zorganizować akcję ewakuacyjną a poszczególni uczestnicy działają wg przydzielonych im ról. Po ćwiczeniu następuje podsumowanie – uczestnicy dzielą się spostrzeżeniami, emocjami, refleksjami dotyczącymi przebiegu akcji ratowniczej.
FILM 2 (45 MB)
Do przeprowadzenia powyższych ćwiczeń należy przygotować następujące materiały i wyposażenie:
- pomieszczenia lub teren z dostępem do wody gdzie można przygotować symulację zalania archiwaliów.
- makulatura, wybrakowana dokumentacja itp.
- skrzynie, wózki, palety
- materiały przydatne do prowadzenia dokumentacji akcji ratunkowej oraz do oznaczania wyniesionych z „magazynu” archiwaliów.
- materiały BHP dla uczestników (maski, fartuchy, rękawice itp.)
- chłonne papiery, worki foliowe, bibuła, lignina itp.
- pomieszczenie lub wydzielony teren gdzie będą układane wyniesione ze strefy „katastrofy” materiały