Odtworzenie Pamięci Polski

Odtworzenie Pamięci Polski (Reconstitution of the Memory of Poland) to jeden z najdłużej prowadzonych projektów międzynarodowych, rozpoczęty w 1998 r. Jego celem jest poszukiwanie, rejestracja i kopiowanie materiałów do historii Polski, znajdujących się w archiwach zagranicznych. Przez ponad 20 lat polscy archiwiści odnaleźli i opisali ważne źródła historyczne z archiwów 12 państw: Austrii, Azerbejdżanu, Białorusi, Czech, Francji, Litwy, Mołdawii, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Włoch oraz Watykanu. Materiały te wywieziono poza granice kraju po 1772 r. (I rozbiór Polski).
Marszałek Polski Józef Piłsudski na trybunie honorowej podczas obchodów Święta Niepodległości na Polu Mokotowskim w Warszawie

Wiele archiwaliów przemieszczono z Polski także w XIX w. oraz w wyniku tragicznych wydarzeń dwóch wojen światowych (1914-1918 oraz 1939-1945). Archiwa polskie na Wschodzie znalazły się w innych państwach również wskutek zmiany granic po 1945 r.

Tylko część z utraconych archiwaliów udało się odzyskać – głównie z Rosji po przegranej przez nią wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Rewindykacji archiwaliów dokonano po traktacie ryskim z 1921 r. Wiele poloników pozostaje jednak nadal w archiwach zagranicą, zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach.

W ramach projekty przez prawie 10 lat prowadzono badania w archiwach ukraińskich przy wsparciu Fundacji Lanckorońskich. Ich wyniki prezentuje raport.